Ελληνική Τουριστική Βιομηχανία

Η τουριστική βιομηχανία συνεισφέρει στο 13% του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας, αποτελώντας ακρογωνιαίο λίθο στην κίνηση της αγοράς καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια η τουριστική περίοδος στην Ελλάδα σημειώνει επεκτατικές τάσεις και η χώρα δεν παύει να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις προτιμήσεις των επισκεπτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ (Ινστιτούτο Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων) σχετικά με την «ακτινογραφία» του ελληνικού τουρισμού για το πρώτο 7μηνο του 2024, η κίνηση των τουριστών έσπασε κάθε ρεκόρ σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, αυτό το τεράστιο «καλοκαιρινό κύμα» επισκεπτών έφερε μαζί του ένα παράδοξο.

Το «παράδοξο» στον ελληνικό τουρισμό 
Τα υπέρογκα νούμερα τουριστών, οι πρώτοι από τους οποίους ξεκίνησαν από πολύ νωρίς να κάνουν την εμφάνισή τους, δεν εγγυήθηκαν την επιθυμητή ανάπτυξη στον τομέα των ξενοδοχείων και της τοπικής οικονομίας. Σύμφωνα με έρευνες που διενεργήθηκαν το καλοκαίρι του 2024, αρκετοί επαγγελματίες του κλάδου (κατά κύριο λόγο των ξενοδοχείων) αναγκάζονταν να καταφεύγουν σε προσφορές και εκπτώσεις ακόμη και κατά την υψηλή περίοδο, προκειμένου να προσελκύουν πελάτες. 

Οι εξελίξεις στον παγκόσμιο ιστό, είχαν ως αποτέλεσμα οι διεθνείς τουρίστες να είναι αρκετά «μαζεμένοι», και αυτό σε συνδυασμό με τη μεγάλη άνοδο των καταλυμάτων βραχυχρόνιων μισθώσεων αποτυπώθηκε στην εικόνα των τουριστικών εισπράξεων και της τοπικής οικονομίας.

Οι αφίξεις στα αεροδρόμια
Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024, καταγράφηκαν 14,4 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζοντας αύξηση κατά +8,2% ή +1,1 εκατ. αφίξεις, σε σχέση με τους ίδιους μήνες του 2023. 
Όσον αφορά τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας, στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 12,5%, φτάνοντας τα 4,5 εκατομμύρια, ενώ στο Ηράκλειο καταγράφηκαν 2 εκατομμύρια αφίξεις, σημειώνοντας αύξηση 6,5%. Αξίζει μάλιστα να τονιστεί πως η τουριστική κίνηση στην Κρήτη δεν είχε προηγούμενο, με πάνω από 4,5 εκατομμύρια συνολικές αφίξεις, ξεπερνώντας κατά πολύ τα νούμερα των προηγούμενων τουριστικών περιόδων. 
Ωστόσο, πτώση σημειώθηκε στις Κυκλάδες κατά 2,4%, κάτι που σε αριθμό τουριστών μεταφράζεται ως – 17 χιλιάδες. Στα ξενοδοχεία παρατηρήθηκαν χαμηλότερες των προσδοκιών πληρότητες, ιδιαίτερα στα νησιά που παραδοσιακά προσελκύουν σημαντικό αριθμό τουριστών, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, όπου οι αφίξεις μειώθηκαν κατά 4,8% και 0,7% αντίστοιχα.

Οι οδικές αφίξεις 
«Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2024 καταγράφηκαν 6,3 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις, έναντι 5,5 εκατ. της περιόδου Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, παρουσιάζοντας αύξηση κατά +13,8%/+762 χιλιάδες οδικές αφίξεις», όπως παραθέτει το Δελτίο Τύπου του ΙΝΣΕΤΕ. 
Οι όμορες χώρες συνέβαλλαν σημαντικά σε αυτή την κίνηση, και πιο συγκεκριμένα η Βουλγαρία από την οποία οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 16,4% (+383 χιλ.), η Τουρκία από την οποία είχαμε 742 χιλιάδες οδικές αφίξεις (+ 38,4%) και η Βόρεια Μακεδονία από την οποία σημειώθηκαν 1,9 εκατομμύρια οδικές αφίξεις (+11,0 %). Μόνη εξαίρεση αποτέλεσε η Αλβανία, οι οδικές αφίξεις από την οποία μειώθηκαν κατά 1,7% (16 χιλ.).

Ο ρόλος και η πορεία των καταλυμάτων βραχυχρόνιων μισθώσεων
Τα καταλύματα βραχυχρόνιων μισθώσεων αυξάνονταν με σταθερούς ρυθμούς από τον Ιανουάριο του 2024, φτάνοντας τον Ιούλιο να είναι 232 χιλιάδες, δηλαδή κατά 20 χιλιάδες περισσότερα σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023.
Αυτή φαίνεται να είναι και η μεγαλύτερη αιτία εξαιτίας της οποίας σημειώθηκαν χαμηλότερες πληρότητες στα ξενοδοχεία και αποτελεί μία αλλαγή που μεταφράζεται σε απώλεια εσόδων για τα τελευταία και τις επιχειρήσεις που τα περιβάλλουν. 
Ωστόσο, πρόκειται για ένα φαινόμενο που προβλέπεται ότι δε θα επαναληφθεί στον ίδιο βαθμό το 2025, καθώς ήδη από την 1η Ιανουαρίου εφαρμόστηκαν κάποια ρυθμιστικά μέτρα αδειοδότησης, που ενδέχεται να συμβάλλουν στον περιορισμό αυτών των καταλυμάτων.

Ταξιδιωτικές εισπράξεις και στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο 10μηνο του 2024
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τα τουριστικά έσοδα κατά το πρώτο 10μηνο του 2024 ήταν κατά 5,5% υψηλότερα σε σχέση με το 2023, φτάνοντας στα 20,935 δισ. ευρώ, από 19,84 δισ. ευρώ το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2023. 
Μόνο την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2024 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις διαμορφώθηκαν στα 6.921 εκατ. ευρώ, με αύξηση κατά 12,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, όπως αναφέρεται από το ΙΝΣΕΤΕ.
Αυτή η εξέλιξη οφείλεται στην αύξηση των δαπανών (14,8%)  των επισκεπτών από τις χώρες της ΕΕ, αλλά και στην αύξηση (8,4%) των εισπράξεων από επισκέπτες των λοιπών χωρών, με πρωταγωνιστές της εισπρακτικής αυτής ανόδου τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ.

Τουρισμός “off-season”
Η επέκταση της τουριστικής περιόδου είναι πλέον αναμφίβολα πραγματικότητα.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι τουριστικές εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση 19,7% τον Οκτώβριο του 2024 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023, φτάνοντας τα 2,177 δισ. ευρώ, έναντι 1,819 δισ. ευρώ πέρυσι. 
Παράλληλα, οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 8,6% ενώ η τουριστική κίνηση επεκτάθηκε από τον Απρίλιο ως και τα τέλη του Οκτωβρίου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αεροπορικής εταιρείας «Fraport» για την επιβατική κίνηση στα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας κατά το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2024, οι αφίξεις παρουσίασαν αύξηση 6,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023. 

Επίσης, όπως αναφέρεται στην έρευνα της εταιρείας Ozios για την ανάλυση του ελληνικού τουρισμού, ο δήμαρχος της Σκιάθου Θοδωρής Τζούμας δήλωσε ότι «Η πρώτη πτήση έφτασε φέτος στο νησί την 1η Απριλίου. Η νωρίτερη στην ιστορία του νησιού». Παράλληλα πρόσθεσε πως παρότι η τουριστική σεζόν συνήθως ολοκληρώνεται στις αρχές Οκτώβρη, «φέτος η easyJet έχει δεσμευτεί να συνεχίζει τις πτήσεις μέχρι το τέλος του μήνα, προσφέροντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να ανακαλύψουν το νησί μας σε μια εποχή που συνήθως είναι σχεδόν έρημο, επιτρέποντάς τους να απολαύσουν την ομορφιά των μονοπατιών πεζοπορίας και των πολιτιστικών μας θησαυρών χωρίς το πλήθος». Και συνέχισε «Πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς, όπως ταξιδιωτικοί πράκτορες, αεροπορικές εταιρείες, ξενοδόχοι και ιδιοκτήτες εστιατορίων, έχουν συσπειρωθεί για να αξιοποιήσουν αυτήν την ευκαιρία. Το αποτέλεσμα αναμένεται να βελτιώσει τις τουριστικές ροές και να εξασφαλίσει ένα πιο βιώσιμο μοντέλο που θα τους ωφελήσει όλους»

Τι αναμένεται για το 2025
Οι προβλέψεις για την τουριστική σεζόν του 2025 συγκλίνουν σε μία αισιόδοξη νότα διατήρησης της δημοτικότητας της χώρας μας. Ο συνδυασμός της τιμής, της ποιότητας των υπηρεσιών, της ασφάλειας, αλλά και της πολιτισμικής εμπειρίας που βιώνει ένας τουρίστας είναι παράγοντες που μας καθιστούν κορυφαία τουριστική χώρα.

Ωστόσο, είναι γνωστό πως ενέχει ο κίνδυνος του υπερτουρισμού, ο οποίος έγινε πραγματικότητα σε κάποια νησιά κατά την υψηλή τουριστική περίοδο του 2024, και γι’ αυτό το λόγο η ελληνική κυβέρνηση σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, έχουν εγκρίνει ορισμένα περιοριστικά μέτρα.

 
Αρχικά, από την 1η Ιανουαρίου 2025 έχει απαγορευθεί η έκδοση νέων αδειών για βραχυχρόνιες ενοικιάσεις σε τρεις συνοικίες στο κέντρο της Αθήνας. Αυτό το μέτρο θα ισχύει για τουλάχιστον έναν χρόνο, ενώ θα αυξηθεί και ο φόρος για τα ενοίκια διακοπών. 

Επιπρόσθετα, έχει αποφασιστεί η εφαρμογή εισφοράς 20 ευρώ για τους επισκέπτες με κρουαζιερόπλοιο στα νησιά Σαντορίνη και Μύκονο, κατά την υψηλή περίοδο της τουριστικής σεζόν για το 2025.
Με αυτόν τον τρόπο, προβλέπεται μία αύξηση των τιμών στους επηρεαζόμενους προορισμούς αλλά και η πιθανή εφαρμογή παρόμοιων μέτρων και σε άλλες περιοχές, αν αυτά κριθούν αποτελεσματικά.